به گزارش ندای غرب، قطع برق در کشور چند ماهی می شود که به یک‌معضل و مشکل تبدیل شده است. البته اینکه شرکت برق در خصوص خاموشی ها اطلاعیه صادر می کند کار خوبی است اما قطع ناگهانی برق گاه می تواند برای افراد جامعه خطرات جانی و  بهداشتی ایجاد کند. قطع برق، به ویژه اگر طولانی‌مدت باشد، تنش و اضطراب قابل توجهی را در خانواده‌ها ایجاد می‌کند. نگرانی برای سلامت افراد بیمار، فقدان امکانات رفاهی (مانند روشنایی، گرمایش/سرمایش، ارتباطات)، و عدم اطمینان از زمان بازگشت برق، همگی به افزایش استرس و اضطراب دامن می‌زنند.

در شرایط قطع برق، بیمارانی که در منزل به دستگاه‌های حیاتی مانند کپسول اکسیژن، دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور)، پمپ تزریق انسولین، دستگاه دیالیز خانگی و تجهیزات پزشکی مشابه وابسته هستند، با خطر جدی مواجه می‌شوند. عدم تأمین برق پایدار برای این تجهیزات می‌تواند منجر به توقف عملکرد آن‌ها و در نتیجه، تهدید فوری حیات بیمار شود.

علاوه بر این، قطع برق باعث از کار افتادن یخچال‌ها و فریزرها شده که نگهداری داروهای حساس به دما (مانند انسولین، واکسن‌ها، داروهای بیولوژیکی) و همچنین مواد غذایی فاسدشدنی را غیرممکن می‌کند. این مسئله به ویژه برای افراد در منازل و همچنین مراکز درمانی و داروخانه‌ها، که موجودی دارو و سرم بالایی دارند، تبعات سنگینی به همراه دارد. فساد مواد غذایی نیز علاوه بر زیان اقتصادی، می‌تواند منجر به مشکلات بهداشتی و سوءتغذیه شود.

افزایش اضطراب خانواده‌ها، آسیب به کودکان، افزایش ناامنی و درگیری

کودکان، که نیاز به محیطی امن و منظم دارند، از قطع برق تأثیر روانی منفی می‌پذیرند. ترس از تاریکی، اختلال در برنامه‌های روزانه (مانند تماشای تلویزیون، استفاده از وسایل سرگرمی)، و عدم دسترسی به نور کافی برای مطالعه یا بازی، می‌تواند موجب ناراحتی و اضطراب آن‌ها شود.

در سطح اجتماعی، قطع برق طولانی‌مدت می‌تواند منجر به افزایش احساس ناامنی، کند شدن فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی، و در نهایت، افزایش تنش و حتی درگیری بین افراد بر سر منابع محدود (مانند سوخت ژنراتورها) شود. اختلال در سیستم‌های ارتباطی (مانند تلفن همراه و اینترنت) نیز بر این احساس انزوا و ناامنی می‌افزاید.

صدمات اقتصادی قطعی برق بر روری کسب و کارها

قطع برق به طور مستقیم بر فعالیت‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارد. بسیاری از کسب‌وکارها، از فروشگاه‌های کوچک تا کارخانه‌های بزرگ، به برق برای فعالیت‌های روزمره خود وابسته هستند. توقف فعالیت این واحدها به معنای توقف تولید، توقف فروش، عدم پرداخت حقوق کارکنان و در نهایت، زیان مالی هنگفت است.

صنایع تولیدی که نیازمند ماشین‌آلات برقی هستند، در زمان قطع برق از کار باز می‌ایستند. این امر منجر به کاهش بهره‌وری، از دست رفتن فرصت‌های تولید و صادرات، و کاهش تولید ناخالص ملی می‌شود.

همچنین افراد دارای بیمه به علت نبود ثبت سیستمی و دریافت کد دارو هزینه ویزیت آزاد پرداخت کنند و برای دریافت دارو و انجام آزمایشات پزشکی هم باید بدون کسر بیمه، مبلغ نسخه را آزاد پرداخت کنند.

آسیب شدید بخش کشاورزی از قطعی برق

در بخش کشاورزی پمپ‌های آب که برای آبیاری مزارع و باغات استفاده می‌شوند، بدون برق قادر به کار نیستند. این امر می‌تواند منجر به خشک شدن محصولات، از دست رفتن سرمایه‌گذاری کشاورزان و کاهش تولید محصولات غذایی شود. همچنین، در سردخانه‌ها و مراکز نگهداری محصولات کشاورزی، قطع برق باعث فساد میوه‌ها، سبزیجات و سایر محصولات شده و زیان مالی عظیمی را به تولیدکنندگان وارد می‌کند.

خسارت به لوازم خانگی و تجهیزات و افزایش هزینه تعمیر و تعویض تجهیزات

نوسانات ولتاژ برق، که اغلب در زمان وصل مجدد برق پس از قطع طولانی رخ می‌دهد، یکی از دلایل اصلی آسیب به لوازم و تجهیزات الکترونیکی و برقی است. این نوسانات می‌توانند باعث سوختن مدارهای داخلی، آسیب به قطعات حساس، و در نتیجه، از کار افتادن دائمی لوازم خانگی مانند تلویزیون، یخچال، ماشین لباسشویی، کامپیوتر، و سایر لوازم برقی شوند.

هزینه تعمیر یا تعویض این لوازم، به ویژه لوازم گران‌قیمت، می‌تواند بار مالی قابل توجهی را بر دوش خانوارها و سازمان‌ها تحمیل کند. تکرار این پدیده، علاوه بر تحمیل هزینه‌های مستمر، باعث کاهش عمر مفید تجهیزات و اتلاف منابع می‌شود. در محیط‌های صنعتی و تجاری، خسارت به ماشین‌آلات تخصصی و حساس، می‌تواند هزینه‌های بسیار بالاتری را به همراه داشته باشد.

اختلال در آموزش آنلاین، لغو امتحانات مهم، آسیب به سطح علمی و پژوهشی

در شرایط کنونی بخش قابل توجهی از آموزش، به ویژه در سطوح دانشگاهی و مدارس، به صورت آنلاین و از طریق پلتفرم‌های دیجیتال انجام می‌شود.

قطع برق، دسترسی دانش‌آموزان و دانشجویان به کلاس‌های درس آنلاین، منابع آموزشی، و پلتفرم‌های یادگیری را مختل می‌کند. این مسئله به طور مستقیم بر روند یادگیری و پیشرفت تحصیلی تأثیر منفی می‌گذارد.

امتحانات مهم، که اغلب به صورت آنلاین برگزار می‌شوند یا نیاز به دسترسی به سیستم‌های رایانه‌ای دارند، در صورت قطع برق با مشکل مواجه شده و ممکن است نیاز به لغو یا تعویق داشته باشند. این تأخیرها در فرآیند سنجش و ارزیابی، بر روحیه دانش‌آموزان و دانشجویان و همچنین بر برنامه‌ریزی آموزشی مؤسسات تأثیر می‌گذارد.

در بلندمدت، اختلالات مکرر در فرآیند آموزش و پژوهش به دلیل قطعی برق، می‌تواند منجر به افت کیفیت آموزش، کاهش سطح علمی دانشجویان و پژوهشگران، و در نتیجه، آسیب به توانمندی‌های علمی و نوآوری کشور شود. دسترسی به کتابخانه‌های دیجیتال، پایگاه‌های اطلاعاتی علمی، و امکانات آزمایشگاهی که به برق وابسته هستند، نیز در این شرایط با محدودیت مواجه می‌شود.

توقف خدمات بانکی، صف جایگاه سوخت و تاخیر در حمل‌ونقل

قطع برق سیستم‌های اداری، بانک‌ها، و مراکز خدماتی را فلج می‌کند. بدون برق، پایانه‌های فروش (POS)، دستگاه‌های خودپرداز (ATM)، سیستم‌های اطلاعاتی بانک‌ها، و حتی سیستم‌های ثبت اسناد و معاملات با مشکل جدی مواجه می‌شوند. این امر منجر به توقف ارائه خدمات به مشتریان، ایجاد صف‌های طولانی، و نارضایتی عمومی می‌شود.

در بخش حمل و نقل، قطع برق می‌تواند بر سیستم‌های کنترل ترافیک، علائم راهنمایی و رانندگی، و همچنین پمپ‌های بنزین و گازوئیل تأثیر بگذارد. در صورت قطع برق طولانی‌مدت، جایگاه‌های سوخت قادر به سوخت‌رسانی نخواهند بود که این امر منجر به کمبود سوخت و اختلال در تردد وسایل نقلیه می‌شود.

سیستم‌های حمل و نقل عمومی که وابسته به برق هستند، مانند قطارها و مترو، نیز در زمان قطع برق با مشکل مواجه شده و ممکن است از حرکت باز ایستند. این اختلالات، علاوه بر ایجاد تاخیرهای گسترده برای مسافران، باعث از دست رفتن زمان و افزایش هزینه‌ها می‌شود.

آسیب قطع برق به گروه‌های خاص

گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه، بیشترین و مستقیم‌ترین اثرات منفی را از قطع برق متحمل می‌شوند.

همانطور که پیشتر اشاره شد، قطع برق مانع فعالیت‌های روزمره و تفریحی کودکان می‌شود. از آنجایی که بازی و سرگرمی برای رشد روانی و اجتماعی کودکان اهمیت بسزایی دارد، عدم دسترسی به وسایل سرگرمی برقی، نور کافی برای بازی، یا حتی قطع شدن دسترسی به فضاهای بازی که ممکن است به برق وابسته باشند، بر سلامت روحی آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارد.

وابستگی شدید بخش کشاورزی به برق برای عملکرد پمپ‌های آب، سیستم‌های آبیاری و همچنین سردخانه‌ها، قطع برق را برای کشاورزان فاجعه‌بار می‌کند. توقف آبیاری منجر به از بین رفتن محصولات و ضرر مالی سنگین می‌شود.

قطع برق در جایگاه‌های سوخت، مستقیماً بر توانایی مسافران برای تأمین سوخت مورد نیاز خودروهایشان تأثیر می‌گذارد. این امر می‌تواند منجر به سرگردانی مسافران، تاخیر در رسیدن به مقصد، و حتی مشکلات جدی‌تر برای افرادی که در مسیرهای دور یا در شرایط اضطراری در حال سفر هستند، شود.

استفاده فراگیر از  پنل خورشیدی

راهکار برون رفت از کمبود برق و خاموشی ها در کشور استفاده فراگیر از پنل خورشیدی و سامانه‌های ذخیره انرژی در مراکز مهم و پرتردد است.

برای کاهش آسیب‌پذیری جامعه در برابر قطع برق، لازم است رویکردهای نوآورانه‌ای در زمینه تأمین انرژی اتخاذ شود. استفاده گسترده از پنل‌های خورشیدی و سامانه‌های ذخیره انرژی (مانند باتری‌های بزرگ) در مکان‌های کلیدی و پرتردد، می‌تواند راهکار مؤثری باشد.

مراکز مهم و پرتردد شامل مراکز درمانی، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، داروخانه‌هاست. مراکز ارتباطی دیتاسنترها، برج‌های مخابراتی، مراکز صدا و سیما است.

مراکز اداری و بانکی ، ادارات دولتی، شعب بانک‌ها. مراکز آموزشی شامل مدارس، دانشگاه‌ها، کتابخانه‌هاست. مراکز حمل و نقل ایستگاه‌های مترو و قطار، فرودگاه‌ها، پایانه‌های مسافربری و  زیرساخت‌های حیاتی تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب، سیستم‌های کنترل ترافیک هستند.

مزایای این راهکار؛ تأمین برق پایدار است

این راهکار منجر به کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری در زمان قطعی و کاهش خسارت یعنی جلوگیری از فساد دارو و غذا، حفظ عملکرد تجهیزات حیاتی می شود.

با این راهکار علاوه بر استقلال انرژی، افزایش تاب‌آوری زیرساخت‌ها در برابر بحران‌ها اتفاق می افتد و در هزینه‌های تعمیر و جایگزینی لوازم آسیب‌دیده در بلند مدت صرفه جویی می شود.

البته باید گفت اجرای این راهکار نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه، برنامه‌ریزی دقیق، و همکاری بین بخش دولتی و خصوصی است که البته مزایای آن در بلندمدت، ارزش این سرمایه‌گذاری را توجیه خواهد کرد.